Postadres
Westerhorn 43
9761 VN Eelde
Bezoekadres
Helmerdijk 71
9761 VN Paterswolde
De omgeving
Een weidse omgeving met een fantastisch uitzicht. Soms wel kilometers ver. De Eelder- en Peizermaden zijn gevormd als stroomgebied van twee beken die water afvoerden van de Drentse zandgronden en hoogvenen: het Peizerdiep en het Eelderdiep.
Aan de noordkant stagneerde het water tegen de hoger gelegen Groninger klei. In de natte leegte tussen het zand van Drenthe en de klei van Groningen ontstond dit uitgestrekte veenmoeras. In de loop van de middeleeuwen werd het veen ontgonnen om hier landbouw te kunnen bedrijven, maar door de kletsnatte bodem bleef dit een moeizame aangelegenheid, zelfs na ruilverkaveling en ingrepen in de waterhuishouding.
Daardoor zijn de Eelder- en Peizermaden, tegenwoordig de Onlanden, tot op de dag van vandaag leeg gebleven. De Onlanden is nu al een waardevol natuurgebied, maar de natuur zal zich hier nog verder ontwikkelen. Natuurmonumenten kocht percelen van boeren – op basis van vrijwilligheid -, tot een aaneengesloten natuurgebied van zo’n 1500 hectaren ontstond. Een unieke kans om een natuurlijk beeksysteem te herstellen, waarin het water weer de ruimte krijgt. Het waterpeil gaat omhoog, de beken kunnen hun natuurlijke gang weer gaan en in de winter het omringende land blank zetten. Voor meer informatie over de Onlanden klik hier.
Gebieden waar dat nog kan zijn in Nederland haast nergens te vinden! Onder invloed van het water zullen uiteindelijk rietvelden ontstaan en water- en moerasplanten terugkeren. Broedvogels als de kwartelkoning en de watersnip zullen daar wel bij varen. En uiteindelijk zal wellicht ook de visotter terugkeren. Ook onder de grond stroomt water van de zandgronden naar lager gelegen gebieden. Dit grondwater is voor de natuur heel belangrijk. In de beekdalen komt het als kwelwater aan de oppervlakte.
En de roestbruine kleur in de sloot? Dit wijst op een hoog ijzergehalte. Ooit is hier zelfs ijzer gewonnen! De Eelder- en Peizermaden maken deel uit van de ecologische hoofdstructuur, het landelijk netwerk-in-wording van natuurgebieden. Het gebied is een schakel in een grote natte natuurzone van het Fochteloërveen tot aan het Wad.